Hoera voor de Duitse taal en de Duitse gender-mind! Onlangs trok een Duitse advertentie voor personeel mijn aandacht door de toevoeging m/ w/ d. Mijn vermoeden was dat het hier ging om ‘mänlich’ (manlijk) / weiblich (vrouwlijk) en .. ? Ja, wat zou daarna, of liever daartussen mogelijk zijn? Neutraliteit? Ik voel altijd weerstand tegen het begrip ‘genderneutraliteit’ bedoeld om de emancipatie van de LHBTIQ+-beweging te ondersteunen.
De laatste 10, 20 jaar treedt in een maatschappelijk gezien enorm hoog tempo een verschuiving op van onze horizon en begrippenkader rond geslacht, sekse, gender en identiteit (Nota bene! Dat zijn vier verschillende categorieën of niveaus! Vaak helaas verward en door elkaar gehaald. Maar daar gaat het hier niet over). Daarbij wordt vaak gerefereerd aan de regenboog waarmee dan de zogenaamde ‘derde’, dimensie van gender en geslacht wordt aangeduid, het scala aan diversiteit tussen de twee polen van het mannelijke en het vrouwelijke. In principe heb ik daar niets op tegen, ik bleek zelfs onder één van de categorieën te vallen en dus te ‘behoren’ bij de LHBTIQ+ (… ?). Wel ben ik enorm gekant tegen het meer en meer wegvlakken van de polariteit of, zo men wil, het verschil of de antithese tussen mannen en vrouwen, tussen het masculiene en het feminiene. De man-vrouw-differentiatie is geen simpele dualiteit maar, zo heb ik dat als fenomenoloog van het menselijk embryo geleerd, het gaat om man-vrouw-polariteit. En dat is iets heel anders.
Dualiteiten hebben zogezegd niks met elkaar te maken maar polariteiten zijn in feite een twee-eenheid en vervullen elkaar. In welke vorm dan ook: of het nu gaat over geslacht en voortplanting, of over sekse, seks, en relatie, of over identiteit en rollen. Vervullen elkaar? Ja, polariteiten kunnen regenboog creëren, mogelijk maken. De regenboog is geen derde groep, nee, hij is het midden, de suprematie van de twee! Dat is de regenboog. De meeste mensen denken dat de kleuren van de regenboog ‘uit het licht’ komen of ontstaan. Een veel interessantere en meer passende fenomenologische verklaring (Goethe) is dat de regenboog het spel is van dag en nacht, van licht en donker en dat de kleuren daarmee zowel licht als donker en tegelijkertijd noch het licht noch het donker betekenen. Regenboog is dus niet verschijning of geslacht nummer drie of van een neutraal midden, het is de dimensie van De Derde.
Ik weet dat in Duitsland soms gesproken wordt over de “derde sekse” maar dat lijkt mij een misverstand. Er zijn twee seksen en de diversiteit tussen is de derde dimensie van de regenboog, van de verscheidenheid: tussen de twee polen is een hele regenboog van mogelijkheden denkbaar. Dat kan verwarrend zijn maar daarom hoef je nog niet de polariteiten uit te vlakken of te ontkennen. Daarom verfoei ik het woord sekse- of gender-neutraliteit. Het begrip ‘queer’ dat in de Nederlandse taal en samenleving zo’n opgang maakt als samenvatting voor de derde sekse, vind ik ook de plank mis slaan, want dat associeer ik met dwarsliggen of ontkennen. Het gaat niet om een beweging van meer of beter of anders dan de twee polen. Het mannelijke en vrouwelijke horen erbij, maken de regenboog zelfs mogelijk!. Als de twee polen, als de twee seksen, als de twee genders met elkaar in gesprek en dialoog treden, levert dat dus juist nooit iets neutraals op maar juist een diversiteit zo kleurrijk als een regenboog. Geniaal dus dat de Duitser de /d kan interpreteren zowel als de D van ‘Dritte’ (de Derde, het Midden), maar ook als de D van Divers en diversiteit. Een prachtig staaltje taal-fenomenologie, voor elk wat wils.
De polen, de polariteiten horen ook tot de regenboog, die moet je er niet van uitsluiten of buiten beschouwing laten! Zou “de derde sekse” niet een soort van ‘boven de partijen’ staan? En ‘boven’ wil in dit geval nooit zeggen dat het ‘beter’ is. Kwantitatief blijft regenboog waarschijnlijk maatschappelijk een minderheid en gaat het altijd om de dialoog tussen het mannelijke en het vrouwelijke, kwalitatief is het een derde dimensie, de dimensie van het midden, van de diversiteit. Van de vrijheid? Voor de kenners (van Goethe of van ‘mijn’ embryologie) het volgende: misschien gaat het wel om een ‘Steigerung’. Als je wilt weten wat dat betekent en hoe dit begrip je kan helpen om het menselijk embryo en lichaam beter te begrijpen inclusief de polariteit van de geslachten, dan ben je welkom op de website www.embryo.nl, dan wel op een van mijn cursussen over Het Embryo in Ons.
