FA ARTIKEL Fascia? Fabrica (bouwwerk) of Fabric (weefwerk)? 2020

The Revolutionary Re-Vision of Jaap van der Wal

The Human body? Fabrica or fabric?

  

Vanaf 2009 tot op heden (maart 2020) heb ik (naar mijn idee en naar het inzicht van vele anderen) een zinvolle bijdrage kunnen leveren aan de discussies in kringen van fascia-research wat betreft het beeld en zelfs wat betreft de mogelijke definitie van fascia. Ik doe dat vanuit de twee basisdisciplines waarin mijn wetenschappelijke carrière geworteld is: anatomie en embryologie. Maar dan in de zin van een fenomenologische benaderingswijze die dichterbij de morfologie dan de anatomie ligt.

In 2009 werd mijn concept over de organisatie van het bindweefsel in het menselijk lichaam goed ontvangen. Mijn betoog op het tweede Internationale Fasciacongres in Amsterdam hield in grote trekken in dat het anatomische model dat het lichaam is opgebouwd uit min of meer discrete organen en onderdelen, in feite een technisch maar vooral een conceptueel en paradigmatische artefact is. Om überhaupt fascia te kunnen begrijpen als een orgaan of systeem dient men niet langer in anatomie maar in architectuur, dat is functionele ruimtelijke samenhang te denken. In feite is de term “de anatomie van fascia” een contradictio in terminis. Bij alles wie gaat het bijna altijd over het WAAR, maar bij fascia moet ik juist gaan om het HOE. Wij bindweefsel en fascia gaat het om de functionele relatie van het bindweefsel met naburige organen en weefsels: het gaat om integriteit en continuïteit, grootheden die nu juist door de anatomische benadering en denkwijze verstoord en genegeerd worden.

In vele voordrachten publicaties en seminars heb ik dit idee verder kunnen uitdragen en uitwerken. Gaandeweg werd het ook aangevuld met mijn ideeën dat de oorsprong van fascia ligt in het ‘meso’. Het ‘meso’ is het zogenaamde derde kiemblad (meestal ‘mesoderm’ genoemd) dat bij nader inzien helemaal geen kiemblad is maar waar het gaat om ons ‘innerlijk’ (om ‘inner tissue’ zoals de embryoloog Blechschmidt het uitdrukte).

Het hier gepubliceerde artikel dat binnenkort (2020) zal verschijnen in een tweede boek van David Lesondak, kan men beschouwen als een soort testament van Jaap van der Wal, overhandigd aan de fascia community. Hier wordt kortweg samengevat wat ik aan fasciaresearch en ook aan de beeld- en theorievorming rond fascia bij te dragen heb (gehad). Meer dan dit heb ik eigenlijk niet te vertellen of bij te dragen aan de Fascia Research. Soms kan ik wel eens aan twijfelen of dit idee, dit concept wel voldoende verstaan, gehoord en verder toegepast geworden is.

Ik ben er nog het meest verwant gaan voelen met de biotensegrity-denkers. Ik meen dat in dit artikel niet alleen een daarbij ‘anatomie’ maar ook een passende ‘embryologie’wordt aangereikt. In dit artikel probeer ik niets meer en niets minder dan het aloude beeld van het menselijk lichaam als een ‘Fabrica Humani Corporis zoals de titel van het eerste geniale anatomieboek van Andreas Vesalius (1543) luidde, om te bouwen naar het idee van Stephen Levin dat fascia en misschien wel het hele lichaam zich denke laat is als een weefsel-matrix (‘fabric’) waarin de organen zijn ingebed en ingeweven.

Hieronder (en hierboven) een link naar een bewerking van het betreffende artikel. Maar lees misschien eerst het bruisende pamflet waarmee destijds in 2009 door Tom Myers mijn ideeën over architectuur en anatomie als noodzakelijk complementaire principes verwelkomde.

The Revolutionary Re-Vision of Jaap van der Wal

The Human body? Fabrica or Fabric?